Pazarlama tarihine kısa bir bakış attığımız zaman kuşaklar ve onların eğilimleri ile ilerlediğini görürüz. Pazarlama sürecinde yöneticiler kararlarının çoğunu bu kuşakları inceleyerek veriyorlar. Kuşaklar ve onların peşinden gelen akımlar sayesinde pazarlama sürecindeki tüm ihtiyaçlar daha şeffaflaşıyor.
Milenyumlar – Kuşak Y ve Kuşak Z, iş içeriğini internet üzerinden tekelleştirmeye, konferans sunumlarına, araştırma makalelerine ve sonunda satış ve pazarlama stratejilerine çoktan başladı. Herkes bu kuşakların yaşam tarzı, alışkanlıkları, tercihleri ve bu kuşakları etkilemenin yolları hakkında konuşuyor.
Şu anda modern dünyada yaşayan tanımlı 6 nesil var. Bu nesilleri daha iyi anlamak özelliklerini, neye değer verdiklerini, satın alma davranışlarını ve hangi pazarlama kanallarını tercih ettiklerini merak ediyorsanız makalemizi okumaya devam edebilirsiniz.
X Y Z Kuşağı Analizleri
Bu yazıda, üç önemli kuşak demografisini hedeflemek için en iyi dijital pazarlama stratejilerini inceleyeceğiz ama önce bu kuşakları ve akımları daha iyi tanıyalım.
X Kuşağı Özellikleri
İhmal edilen orta çocuk X Kuşağı ile tanışın: 1965 ve 1980 yılları arasında doğan ve genellikle Milenyumlar (Y Kuşağı) ve Baby Boomers arasındaki köprü olarak adlandırılan en küçük nesildir.
X kuşağı şimdilerde çocuğumu hangi koleje yollamalıyım, yatırımımı gayrimenkule mi yoksa dövize mi yapmalıyım gibi sorularla uğraşırken bir yandan da tırnaklarıyla kazıyarak elde ettiği o kariyer koltuğunu korumanın peşinde. 80’lerde liseye giden bu nesil, emekli olmak için yeterli paraya sahip olma konusunda daha karamsar olduklarını düşünüyor.
X kuşağı tahmin edemeyeceğiniz kadar meşgul! Çocuklarıyla uğraşıyorlar, satın aldıkları evin kredisini ödüyorlar ve ÇOK çalışıyorlar!
Dijital ortamda ve sosyal ağlarda da fazlasıyla aktifler- bu neslin %80’inden fazlası Facebook, MySpace (kaldı mı?!) ve Twitter’da olduğunu görebiliriz. Teknolojiye adaptasyon konusunda en az Milenyumlar kadar başarılı ve politik seçimlerinde diğer tüm kuşaklardan daha sadık.
X kuşağı, alışveriş yaparken listelerine çok sadık olduğunu iddia ediyor olsa da alışverişe çıktıklarında planlamadıkları ne varsa almaya yatkın olduklarını onlar da biliyor. Online alışveriş deneyimi yaşamadan büyüdükleri için mağazada gezinmenin tadını doyasıya çıkarıyorlar, ancak online alışverişi de tamamen reddetmiş değiller. Pazarlama söz konusu olduğunda bu nesil, bizim gerçek hibritimizdir.
X kuşağı, alışveriş yaparken listelerine çok sadık olduğunu iddia ediyor olsa da alışverişe çıktıklarında planlamadıkları ne varsa almaya yatkın olduklarını onlar da biliyor. Online alışveriş deneyimi yaşamadan büyüdükleri için mağazada gezinmenin tadını doyasıya çıkarıyorlar, ancak online alışverişi de tamamen reddetmiş değiller. Pazarlama söz konusu olduğunda bu nesil, bizim gerçek hibritimizdir.
Pazarlama Yaparken X Kuşağı Gibi Düşünmeniz İçin Püf Noktaları
İndirim Kodlarını Herkes Sever!
X kuşağı, Büyük Durgunluk – 2008-2012 Küresel Ekonomik Kriz – vurduğunda, işgücünde ivme kazanıyordu. Emekli olduktan sonra sosyal güvencelerinden faydalanabileceklerini asla düşünmüyorlardı. Bu kuşak, çocuğunu koleje yollayabilmek için, ev sahibi olabilmek ve hatta kendi işini kurabilmek için hep para biriktiriyor; bu da bizi … İndirim kodlarına götürüyor.
Doğruluk, Dost Kapısıdır.
Yaşam Biçimi Paket Programları
X kuşağı sosyal medyayı çok fazla kullandığından, pazarlamacıların ilgilerini çekecekleri çok şey var. Instagram üzerinden kayıt olacakları online sağlıklı beslenme veya yoga programları, düzenli aralıklarla evinize deneme ürünleri yollayan denebunu, hamile annelerin hamilelik süreçleri ile ilgili bilgileri aydan aya mail ya da bildirim olarak gönderen ve çocuk doğduktan sonra da her yaşa uygun oyuncakları evinize kargolayan harika e-posta programları var. X kuşağı için müşteri sadakati oluşturmak ve inşa etmek adına daha iyi bir yol düşünemeyiz!
Sağ Gösterip Sol Vurun: Doğrudan Posta Kutusunu Deneyin
Geleneksel pazarlamanın göz bebeği olan bu yöntemi X kuşağında gönül rahatlığıyla deneyebilirsiniz: Broşürleri, kişisel indirim kuponlarını ve daha fazlasını doğrudan posta yoluyla ulaştırın! Bu neslin %86’sının posta kutusuna her gün bir indirim kuponu geldiğini ve %68’inin de postayla aldıkları bu kuponları kullandıklarını biliyor muydunuz?
Yves Rocher buna iyi bir örnek olacaktır. Doğum günleri ve özel günlerde kişinin posta kutusuna atılan indirim ve ücretsiz hediye kuponlarıyla bu taktiğin hakkını veriyor!
Y Kuşağı Özellikleri
Y kuşağı yani Milenyumlar ile tanışın: 1979-1995 yılları arasında doğmuş ve 2000’li yılların başında ortaya çıkmıştır. Sofistike, teknoloji bilgisine sahip, çoğu geleneksel pazarlama taktiklerine karşı bağışıklık kazanmış olan Y Kuşağı, her şeyi gören her şeyi bilen ama ergenliğinden beri bile isteye ev hepsine maruz kalan bireylerdir.
Barınma, kariyer, evlilik gibi bazı basamakları diğer kuşaklara göre daha uzun süre erteleme eğilimindedirler. Aynı zamanda ilk nesil dijital yerliler olan Milenyumların teknolojiye olan ilgisi ve nasıl alışveriş yaptıkları -bir ürün satın alırken fiyat karşılaştırması yapabilecek kadar fazla seçeneklerinin olması- pazarlama metotlarını şekillendirmeye yardımcı olmuştur.
Barınma, kariyer, evlilik gibi bazı basamakları diğer kuşaklara göre daha uzun süre erteleme eğilimindedirler. Aynı zamanda ilk nesil dijital yerliler olan Milenyumların teknolojiye olan ilgisi ve nasıl alışveriş yaptıkları -bir ürün satın alırken fiyat karşılaştırması yapabilecek kadar fazla seçeneklerinin olması- pazarlama metotlarını şekillendirmeye yardımcı olmuştur.
Son derece ben merkezci bir tutumda olan bu kuşak, X kuşağının aksine her gün bir saat spor yapmaya ve sağlıklı beslenme çeşitlerinden kendine en uygun olanını seçmeye zaman ayırmak zorundadır.
Yumuşak kalpli ve hassas olan bu kuşak, ekonomik endişelerin çok ilerisindeki sosyal konulara değer verirler. Bu yüzden %64’ü, sıkıcı buldukları masa başı bir işte daha çok para kazanmak yerine, sevdikleri bir meslekte daha az para kazanmayı tercih eder.
Bununla birlikte, Milenyumlar ekonomik bir güçtür! Pazarlamacılar, yıllık satın alma gücü 200 milyar dolar olan bu nesli bağlamak için yeni kanallara yöneliyor. Mağazadan en az alışveriş yapanlar bu kuşak – kesinlikle doğru, bir aydır ilk defa dün market alışverişine gittim – ama alışveriş yaparken de çok para harcamaya meyilliydiler. Yemeği nerede yemesi gerektiğine karar vermeden önce Instagram’da çekilen fotoğraflara bakar, alışveriş yapmadan önce Google araştırması yapar, kitap almadan önce üye olduğu kapalı Facebook gruplarında arkadaşlarından fikir alır, telefonda konuşmak yerine koşu bandında WhatsApp’te sohbet eder. Yahoo, cep telefonu, Google, Facebook, iPhone ve daha fazlasına sahip olan bu nesil, bilgiye sınırsız erişim sayesinde, iddialı güçlü görüşleri vardır – ve bunlar her daim savunur.
Sanmayın ki Y kuşağını anlamak bu kadar basit; teknolojiyle büyümüş hatta teknolojinin gelişimine şahit olmuş bu nesil, 2015 yılından itibaren nostaljiyi iliklerine kadar hissetmek istedi.
Reebok’ın Retro serisini güncelleyerek tekrar beğeniye sunması ve satış rekorları kırması, Casio’nun Baby-G’yi tekrar piyasaya sürmesi, Levis’ın mom jean’lerini bağrımıza basmamız, Stranger Things’in 3. sezonunu heyecanla beklememiz, Friends’in Netflix’te yayınlanması, Retro Gaming diye bir akımın başlaması ve hatta ressam Bob Ross meme’leri görünce daha fazla gülmemiz…
Tamam Bob Ross’u biraz abarttık ama hedef kitleniz Y Kuşağı ise yapmanız gereken tek şey eski, güzel ve renkli günleri onlara hatırlatmak. ‘’Good old days!’’
Dikkat! Nostaljiyi tekrar canlandırmak derken naftalin kokularından bahsetmiyoruz. Eskiyi hatırlatırken gelecekten ilham almanız gerekir. Yukarıda saydığımız tüm örnekler eskiyi güncelleyerek sunmuşlardır.
Pazarlama Yaparken Y Kuşağı Gibi Düşünmeniz İçin Püf Noktaları
Tek Odağınız İnovasyon Olsun
Y kuşağı sahip olduğunu değil, bir ay sonra çıkacak yeni ürünü sever. Sosyal medyada popüler hale gelen restoranlarda ve 3. Nesil kahve dükkanlarında fotoğraflarını paylaşan bu nesil, işletme sahiplerine çok para kazandırıyor! En basit örnek; Apple! Steve Jobs, geleneksel bir bilgisayarın bakma ve hissetme biçimini önemli ölçüde değiştirdikten sonra Mac’in satışları patladı. Dating App’leri ve drone’lar ile çekilen fotoğrafların popülaritesini düşünün. Y Kuşağına pazarlama yapmak istiyorsanız, ortak bir sorun veya göreve yeni bir bakış açısı getiren bir yaklaşım benimsemelisiniz.
Yorumların Kıymetini Bilin!
Y kuşağı, geleneksel pazarlama taktiklerine asla cevap vermiyor. Yemek yemeden önce restoranın Instagram fotoğraflarını inceleyen, spor salonu üyeliğini arkadaş tavsiyesiyle başlatan milenyumlar, arkadaşlarının, ailesinin ve diğer insanların fikirlerine önem veriyorlar.
Masa rezervasyonu yapmadan önce tüm Zomato yorumlarını okurlar, saçlarını kestirecekleri zaman kuaförün paylaştığı Instagram fotoğraflarına bakarlar, seyahat edecekleri zaman Airbnb’den seçtikleri evde kalan tüm misafirlerin geri dönüşlerini dikkate alırlar. Bu nesle çaktırmadan pazarlamanın en iyi yolu, diğer müşterilerinizin geri dönüşlerinin ve deneyimlerinin iyi olması.
Z Kuşağı Özellikleri
Şimdiye kadarki en çeşitli nesille tanışın: 1996 ve 2010 yılları arasında doğmuş olan bu kuşağın bu yıl küresel nüfusun %33’ünü oluşturması bekleniyor. Kendine fazlasıyla güvenen, yenilikçi ve direkt hedefe yönelik oynayan bu nesil dünyada bir fark yaratmak isteyen gençlerden oluşuyor. Bu nesil çok çeşitli aile yapıları, daha çeşitli etnik gruplar ve bulanık cinsiyet rolleri karışımı ile büyüdü!
Yalnızca toplumda değil, aynı zamanda reklamlarda da çeşitliliğe, eşitliğe ve ayrımcılık yapılmamasına inanırlar. Bu kuşağın kişisel tutkuları konusunda oldukça yoğun olduğunu unutmayın. Z’ler için en önemli şey kendilerini geliştirebilecekleri aynı zamanda da tatmin edici bir iş ve iyi bir çalışma ortamıdır.
Çocukluk yıllarından itibaren, internete, sosyal ağlara ve mobil sistemlere maruz kalmışlardır. Bu bağlam, birçok bilgi kaynağının toplanması ve online deneyimlerin birleştirilmesi ile çok rahat bir ‘’hiper bilişsel’’ nesil üretti.
Onları etkilemeniz için sadece sekiz saniyeniz var! Açıklık getirelim, bu durum onların dikkat dağınıklığı olduğunu göstermez. Aksine Z kuşağı değerli zamanlarını korumak için sizin tarafınızdan gelen bilginin, onlar için önemli olup olmadığını değerlendirmesi ve filtrelemesi sadece sekiz saniye sürer.
Z kuşağı, kişisel sosyal medya hesaplarını da adeta birer marka hesabı gibi yönetir, hesapları üzerinden dünyaya yansıtmak istedikleri imajlarını sergiler.
Üzgünüz ama Z kuşağı ile ilgili söyleyebileceğimiz tek şey, pazarlama yapmak için inanılmaz zor olmaları! Reklamlara karşı derin güvensizlikleri var ve ilgileri hemen dağıldığı için reklamları olabildiğince çabuk geçiyorlar. Alışverişe çıkmadan önce ilham aldıkları yerler Pinterest, Instagram, Facebook ve YouTube gibi platformlar. Mağazada alışveriş yaparken bile WhatsApp üzerinden arkadaşlarıyla paylaştıkları fotoğraflar ile arkadaşlarından gerçek zamanlı geri bildirim alırlar.
Pazarlama Yaparken Z Kuşağı Gibi Düşünmeniz İçin Püf Noktaları
Klişelerden Uzaklaşın: Kişiselleştirin
Z kuşağını ‘tembel ve narsist’ gibi kapsamlı terimlerle sınıflandırmak için henüz çok erken olsa da, bu özellikler genellikle bu nesli benzersiz kılan makro eğilimleri özetliyor.
Cinsiyet, cinsellik ve ırk gibi temel tanımlayıcıları yeniden tanımlamaya açık olunan bir kültürde büyümek; mahremiyeti azaltıyor ve “yetişkinliğin” geleneksel belirleyicilerini baştan aşağı değiştiriyor.
Artık kimlik Z kuşağına bağlı olarak değiştirilebilir ve farklı kişilere uyarlanabilir. Eğer pazarlama stratejinizi bu kuşağa göre değiştirmek istiyorsanız, Z’lerin önem verdikleri esnekliği, farklılığı ve kişiselleştirilmiş hizmeti onlara sunun. Adidas buna güzel bir örnek olacaktır. Adidas Originals Instagram hesabının (kişiselleştirilmiş çeşitliliği vurgulayan) Adidas’ın global Instagram hesabından daha çok takipçisi olması sizce tesadüf mü?
Güçlerini Ortaya Çıkarmalarına Yardımcı Olun
Hem Teknoloji Hem De Dokunsal Deneyimler İstiyorlar
Akıllı telefonları ömür boyu uzaktan kumanda olsa da ekranlar Z kuşağı için yetersiz. Her ne kadar eski nesiller daha gerçekçi deneyimler yaşamak istiyor gibi görünse de aslında öyle değil. Z kuşağı seyahatten ürünlere kadar dünyayı ilk elden deneyimlemek ve ilk keşfeden olmak istiyor. Bu nedenle, online alışveriş, dokunma ve anında tatma isteklerini tam olarak yerine getirmiyor.
Bu jenerasyon mobil mağazalarda ve dokunmatik ekranlarda olduğu gibi mağazalarda da yenilikçi teknolojileri görmek ve mükemmel müşteri hizmetlerinden faydalanmak istiyorlar. Karar verme aşamasında onlara yardımcı olabilecek dijital uzman kadrolar, mağaza içi sosyal paylaşımlara ilham veren görüntüler veya artırılmış gerçeklik, Z kuşağının hoşuna giden yenilikler.
X Kuşağı Öncesi: Baby Boomers
Soğuk Savaş dönemi çocukları ile tanışın: 1946-1964 yılları arasında doğan ve yaşam felsefeleri yaşamak için çalışmak olan bu kuşağın %95’i emekli olmuştur.
Neden Baby Boomers ismini aldıklarını tahmin etmek zor değil; İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra oluşan “nüfus patlaması” yıllarında doğan 1 milyar bebekten ötürü “Baby Boomers” denilen bu neslin çok kısa zamanda hem endüstri hem de diğer alanlarda çalışanları kalmayacaktır.
Türkiye’nin ihtilalini ve çok partili dönem sancılarının yaşandığı yıllarda doğan bu kuşakta, mal ve hizmetlere özlem duygusu ağır basmaktadır. Y kuşağının aksine işkolik olan Baby Boomers’lar, zor ve uzun saatler çalışmak konusunda çok dayanıklıdırlar. İş değiştirmek onlara hep korkutucu gelmiş, uzun dönemli istihdam kendilerini güvende hissetmelerine neden olmuştur. Bireyselliğe değil, ekip çalışmasının gücüne inanırlar. Teknolojinin sarıp sarmaladığı iş hayatında nasıl hala var olduklarını merak ediyorsanız genç meslektaşları, Boomers’lara teknolojiyi nasıl kullanacaklarını bir güzel öğretti.
Unutmadan söyleyelim, Boomers’lar bugün en yüksek değere sahip tüketiciler olarak konumlanmakta! Her alışverişe çıktıklarında en fazla para harcayanlar ve şaşırtıcı bir şekilde birinci sınıf kablodan en yeni akıllı telefona kadar en iyi teknolojiye para vermekten asla kaçınmayan Boomer’ların buna rağmen akıllı telefonlarından satın alma ihtimallerinin oldukça düşük olduğunu bilmenizde fayda var
Pazarlama Yaparken Baby Boomers Gibi Düşünmeniz İçin Püf Noktaları
Marka Sadakatinden Yararlanın
Boomers kuşağına dahil olan büyük dayımı gözlemlerken bir şey öğrendim, sadakat. Dayım ve yengem gençlik yıllarından beri her Pazar gittikleri o restorana giderler. Pazar günleri x bir yerde yemek yemek onlar için ihanet sayılır. Ürününüzün veya hizmetiniz mükemmel kalitede olduğunu ve olacağını ispatlayabilirseniz, müşteri olarak Boomers’lara sahip olabilirsiniz.
Hala Çalışıyorsa, Kurcalama!
Bu nesil, geleneksel pazarlama ve satış taktikleri için en uygun olanlardır. Boomers’lar, alım yapmadan önce gerçek bir kişiyle konuşmak isterler – akşam yemeğinde sakın aramayın! Kişisel yaşamlarına ve alanlarına müdahale edildiğini gördükleri an markadan rahatsız olurlar. Hatta Boomer’lar uzun bir süredir arkadaşlık ilişkilerini Facebook üzerinden kurduğu için orada gördükleri ve görmekten rahatsız oldukları reklamınızı bile Facebook’a spam olarak bildirebilirler.
Ürününüzün veya hizmetinizin fonksiyonu ve faydasını merak eden Boomers’a pazarlama yapmak istiyorsanız onu bilgiyle donatmalısınız.
Son Söz
Her neslin benzersiz kişilikleri olduğunu unutmayalım! Şirketinizin dijital veya geleneksel pazarlama stratejisini geliştirmeniz için bu demografik hedefleme bilgilerinden nasıl faydalanacağınız konusunda kafanız karıştıysa, pazarlama uzmanlarımız size yardımcı olmaktan mutluluk duyacaktır.
Z kuşağından sonra gelecek nesil sizi ürkütmesin. 2010 yılında iPad’in lansmanıyla birlikte doğan yeni Alfa nesli muhteşem bir bilinmezlikle geliyor. Araştırmacıların bu nesil için öngörüleri yüksek fakat kişilik özelliklerini analiz etmeleri için hala zaman var. Şimdilik onların büyümelerini ve henüz vakit varken beş kuşağın da birlikte geçirebildiği güzel günlerin tadını doyasıya çıkartmasını istiyoruz.
